زادروز	۳ اسفند ۱۲۸۱ ۲۳ فوریه ۱۹۰۳ میدان شاهپور، بازارچه قوام الدوله، تهران، ایران
درگذشت	۱۲ شهریور ۱۳۷۱ ۳ سپتامبر ۱۹۹۲ (۸۹ ساله) بیمارستان قلب دانشگاه ژنو، ژنو، سوئیس
آرامگاه	شهر دانشگاهی تفرش
محل زندگی	ایران ، فرانسه ، لبنان ، آمریکا
ملیت	ایران
نام‌های دیگر	پروفسور سید محمود حسابی، پروفسور حسابی،
تحصیلات	لیسانس ادبیات از دانشگاه آمریکایی بیروت (۱۲۹۹ ه.ش) لیسانس مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه فرانسوری بیروت (۱۳۰۱ ه.ش) لیسانس ریاضیات، ستاره شناسی و زیست شناسی از دانشگاه آمریکایی بیروت (۱۳۰۳ ه.ش) لیسانس مهندسی برق از دانشکده برق پاریس (۱۳۰۴ ه.ش) لیسانس مهندسی معدن از مدرسه عالی معدن پاریس (۱۳۰۵ ه.ش) دکتری فیزیک از دانشگاه سوربن فرانسه (۱۳۰۵ ه.ش)
از دانشگاه	دانشگاه تهران، دانشگاه سوربن، دانشگاه پرینستون، دانشگاه شیکاگو
پیشه	فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش
نقش‌های برجسته	تعیین ساعت ایران پایه گذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران راه اندازی و ایجاد سازمان انرژی اتمی ایران ساخت اولین در ایران ساخت اولین رادیو در ایران ساخت اولین در ایران ساخت اولین در ایران ساخت اولین لیزر در ایران ساخت اولین مرکز زلزله شناسی در ایران ساخت اولین ایستگاه هواشناسی در ایران و...
لقب	پدر علم فیزیک ایران، پدر مهندسی نوین ایران، پدر فرهنگستان ایران، پدر علوم نوین ایران
دوره	حکومت پهلوی ، جمهوری اسلامی ایران
دین	اسلام
همسر
فرزندان	انوشه حسابی
والدین	پدر: عباس معزالسلطنه مادر: گوشاد حسابی
جایزه‌ها	نشان علمی کوماندور دولالوژیون دونور نشان علمی افیسیه دولالژیون دونور مرد اول علمی جهان در سال ۱۹۹۰

 سید محمود حسابی (زاده: ۳ اسفند ۱۲۸۱ – درگذشت: ۱۲ شهریور ۱۳۷۱) با نام اصلی محمود خان میرزا حسابی معروف به پروفسور حسابی^[۵][۶] فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش^[۷]و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی در ایران^[۸] بود.

زندگی

درآمد

سید محمود حسابی در سال ۳ اسفند ۱۲۸۱ در تفرش از پدر و مادر تفرشی زاده شد. پدرش سید عباس معزالسلطنه و مادرش هر دو اهل تفرش و از سادات تفرش بودند. او چهار سال اول دوران کودکی‌اش را در تهران سپری نمود. در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارتهای دوری از میهن، در مدرسه کشیش‌های فرانسوی آغاز کرد. در همان زمان تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی را نزد مادرش فرا می‌گرفت. او قرآن و دیوان حافظ را از حفظ می‌دانست. او همچنین بر کتب بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و قائم مقام فراهانی اشراف کامل داشت. حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب به خوبی آشنا بود. او در نواختن ویولن و پیانو مهارت داشت. وی در چند رشته ورزشی نیز موفقیت‌هایی کسب کرد، از جمله کسب مدرک نجات غریق در رشته شنا در دوران نوجوانی در بیروت.محمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در درگذشت. آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.همچنین وزارت راه و ترابری جمهوری اسلامی ایران یکی از کشتی‌های ناوگان ایران را به نام دکتر حسابی نام گذاری کرده است.

تحصیلات

شروع تحصیلات متوسطه او مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو به مدت دو سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد. در سن هفده سالگی لیسانس ادبیات، و در سن نوزده سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ نمود. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فرانسوی مهندسی در بیروت فارغ‌التحصیل شد. در آن دوران با اشتغال در نقشه کشی و راهسازی، به امرار معاش خانواده کمک می‌کرد. او همچنین در رشته‌های پزشکی، ریاضیات و ستاره‌شناسی به تحصیلات دانشگاهی پرداخت.
حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهٔ فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷ میلادی در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائهٔ رساله‌ای تحت عنوان «حساسیت سلول‌های فتوالکتریک»، با درجه عالی دریافت نمود.

مناصب سیاسی

وی در سال ۱۹۵۷ به عنوان سناتور انتصابیتهران وارد مجلس چهارم سنا شد. وی همچنین وزیر آموزش و پرورش کابینه محمد مصدق در سال‌های ۱۹۵۱-۱۹۵۲ بوده‌است.

فعالیت‌های شغلی و اجتماعی

حسابی با وجود امکان ادامه تحقیقات در خارج از کشور، به ایران بازگشت و به پایه‌گذاری علوم نوین و تاسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی،دانشکده‌های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده‌ها کتاب و جزوه و راه اندازی و پایه‌گذاری فیزیک و مهندسی نوین پرداخت.^[۱۱][۱۲]

طرح تاسیس دانشگاه تهران

در مورد نقش دکتر حسابی در تاسیس دانشگاه تهران عقاید مختلف و متقاوتی وجود دارد.

مهدی خزعلی به نقل از وی می‌نویسد: جهت تاسیس دانشگاه تهران با وساطت یکی از دوستان وقت ملاقاتی از وزیر معارف وقت گرفتم، پس از توضیح طرح، وزیر معارف از من پرسید: «دانشگاه بسازید که چه بشود؟» من عرض کردم: «دکتر و مهندس‌ها که برای تحصیل به فرنگ می‌روند را در مملکت خودمان تربیت کنیم.» و او پاسخ داد: «تربیت دکتر و مهندس برای ما صد سال زود است.» متاثر از کوته فکری وزیر معارف از دفتر وزیر خارج شدم، دوستی که آزردگی مرا دید برای تسلی خاطر گفت من می‌توانم از رضا شاه برایت وقت ملاقات بگیرم. وقت ملاقات با رضا شاه تعیین شد، برای او را شرح دادم و شاه پرسید «که چه شود؟» عرض کردم به جای آنکه جوانان ما به فرنگ بروند در مملکت خودمان دکتر و مهندس آموزش دهیم و رضا شاه باز پرسید «که چه شود؟» و عرض کردم: «این جاده‌ها و راه آهن را آلمان‌ها می‌سازند مهندسین خودمان بسازند و...» رضاشاه بسیار استقبال کرد و گفت بروید طرحتان را بنویسید به مجلس می‌گویم رای بدهد! و من از همان شب شروع به نگارش طرح دانشگاه کردم. فردای آن روز از دربار به در خانه‌ام آمدند، تعجب کردم که با من چه کار دارند، دیدم یکصد هزار تومان پول فرستاده‌اند که اعلیحضرت فرموده‌اند، کارتان را شروع کنید و طرح‌تان را نیز بنویسید. این همان مبلغ خرید زمین دانشگاه تهران بود و کار ساخت و ساز همزمان با نوشتن طرح آغاز شد.

دکتر ضیاء موحد در مصاحبه‌ای ادعای نقش دکتر حسابی در تاسیس دانشگاه تهران را کذب محض می‌داند.

اقدامات علمی و اجرائی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: